Battle of forms – Toepasselijkheid Algemene voorwaarden

In de praktijk is het een vast gebruik dat bij het totstandkomen van contracten door zowel de aanbieder als acceptant gebruik wordt gemaakt de eigen algemene voorwaarden. In de meeste gevallen wordt de toepasselijkheid van andere algemene voorwaarden ook van de hand gedaan. Welke voorwaarden zijn nu eigenlijk van toepassing? Dit vraagstuk is de ‘battle of forms’.

In Nederland  is de battle of forms geregeld in artikel 6:225 lid 3 BW, hieruit blijkt dat het Nederlands recht de first shot-rule hanteert. Met deze regel komt het erop neer dat de eerste verwijzing naar algemene voorwaarden leidt tot toepasselijkheid. Aan de laatste verwijzing komt alleen werking toe wanneer de tweede verwijzer de toepasselijkheid van de eerste algemene voorwaarden uitdrukkelijk van de hand wijst. Deze regel roept twee vragen op: Wanneer is er sprake van een eerste verwijzing naar algemene voorwaarden? Wat wordt verstaan onder uitdrukkelijk van de hand wijzen?

Wanneer er sprake is van het eerste geschrift waarin wordt verwezen naar algemene voorwaarden zal de meeste logische gedachte zijn bij bijvoorbeeld een offerte. Maar niets is minder waar. De Hoge Raad heeft bepaald dat een verwijzing naar algemene voorwaarden in een uitnodiging tot het doen van een aanbod/ offerte wordt gezien als de eerste verwijzing (HR 13 juli 2001, NJ 2001, 497 Hardstaal/Bovry). Dit maakt het erg belangrijk dat in de precontractuele fase bij elke correspondentie wordt verwezen naar de toepasselijkheid van de algemene voorwaarden.

Nu kan de tweede verwijzer zijn algemene voorwaarden toepasselijk verklaren indien de voorwaarden in het eerste geschrift uitdrukkelijk van de hand worden gewezen. Maar wat volstaat als uitdrukkelijk van de hand wijzen, is een afweerclausule in de algemene voorwaarden zelf voldoende of een voettekst onderaan het briefpapier. Nee, dit is niet voldoende! Van belang is dat de tweede verwijzer duidelijk kenbaar maakt dat de eerste voorwaarden van de hand worden gewezen. Praktisch gezien kan dit het best middels een mededeling per brief, fax of e-mail. Indien er een contract wordt opgesteld, kan er contractueel worden vastgelegd welke algemene voorwaarden van toepassing zullen zijn.

Om de kans te vergroten dat uw algemene voorwaarden van toepassing zijn is het van belang dat de volgende handelingen een standaard procedure voor u worden:

1. Vermeld in alle correspondentie, dus ook precontractueel, uw algemene voorwaarden en de toepasselijkheid daarvan.
2. Bent u de tweede verwijzer, deel de eerste verwijzer nadrukkelijk en ondubbelzinnig mede dat u zijn algemene voorwaarden van de hand wijst middels een mededeling per brief, fax of e-mail.

Indien u meer informatie betreffende dit onderwerp wenst verwijs ik u naar B. Wessels, R.H.C. Jongeneel en M.L. Hendrikse, Algemene Voorwaarden, Deventer: Kluwer 2010.

© Dennis Guldemond Juridisch Adviesbureau 2024 | Design